Bevrijding van Parijs

Nadat de geallieerden de Duitse strijdkrachten in de zak van Falaise omsingeld hadden was hun volgende doel de bevrijding van Parijs. Op 15 augustus gingen de Parijse metro en de Parijse politie in staking. Het geallieerde strijdplan voorzag in één omtrekkende beweging Parijs te omsingelen, om stadsgevechten, die traditioneel veel mensenlevens eisen, te vermijden.

De volgende dag, 16 augustus, werden de genoemde stakingen gevolgd door de posterijen. Op 18 augustus was de staking in Parijs algemeen, en werden barricaden opgericht. Het stadhuis, Hôtel de Ville, werd door het verzet bezet.

Vanaf 19 augustus vonden steeds meer schermutselingen plaats tussen het Parijse verzet en de Duitse bezetter. Deze bereikten op 22 augustus hun hoogtepunt. De Zweedse consul trachtte een wapenstilstand te bereiken maar één van de drie Parijse verzetsgroepen aanvaardde de wapenstilstand echter niet.

De bevrijding van Parijs

De geallieerden waren nu door deze opstand gedwongen hun plan voor de bevrijding van Parijs te herzien. Generaal Leclerc van de Tweede Franse pantserdivisie kreeg opdracht de stad binnen te trekken. De Amerikanen gaven de eer aan de Franse strijdkrachten om de bevrijding van Parijs na 4 jaar aan hen over te laten. Het was ten slotte ‘hun’ Parijs.

De 2ème DB reed op 24 augustus in de ochtend het bos van Rambouillet uit. Leclerc stuurde een detachement spahis marocains met hun lichte Stuart-tanks naar Versailles als afleidingsmanoeuvre die de Duitsers ervan moest overtuigen dat dit hun voornaamste opmarsroute was. De rest van kolonel Paul de Langlades tactische eenheid zou, vergezeld door een eskadron van de Amerikaanse 102de Cavalerie, door het Chevreuse-dal optrekken. Ze stuitten echter al snel op verzet in het Bois de Meudon. Het 12de Regiment Chasseurs d’Afrique verloor drie Shermans door toedoen van antitankgeschut. Hun einddoel was de Pont de Sèvres aan de westrand van Parijs.

Het was een grijze, regenachtige dag, zelfs zo nat dat het radioverkeer er hinder van ondervond. De colonne van kolonel Billotte was op weg naar Arpajon en Longjumeau, terwijl de tactische eenheid van kolonel Dio als reserve achter de hand werd gehouden. Billottes strijdmacht werd geleid door commandant Putz. Tijdens de Spaanse Burgeroorlog was Putz één van de meest gerespecteerde commandanten van de Internationale Brigades geweest. Zijn 9ème Compagnie werd ‘la Nueve’ genoemd, omdat ze vrijwel uitsluitend uit Spaanse Republikeinen bestond. De compagniescommandant, kapitein Raymond Dronne, een roodharige, trouwe volgeling met een machtig embonpoint, was gekozen omdat hij zijn Spaanse socialisten, communisten en anarchisten in bedwang wist te houden.

Buiten dromden de inwoners van de stad om de tanks en halfrupsvoertuigen heen. Eerst waren ze nog nerveus, maar toen ze het symbool van de divisie zagen, een kaart van Frankrijk met een Lotharings kruis erdoor, werden ze dol van blijdschap en omhelsden en kusten ze de grauwe soldaten. Verscheidene mensen renden naar kerken in de buurt. Klokken werden geluid en even later weergalmde de grote klok van de Notre-Dame, ‘Le Bourdon’, in de schemering over de stad. De aan haar huis gekluisterde Colette, schreef met vreugdetranen in haar ogen over die gedenkwaardige avond ’toen de nacht oprees als de dageraad’.

Het was het beieren van Le Bourdon waardoor de inwoners van Parijs zich eindelijk lieten overtuigen. Een vluchtelinge uit Normandië stond op het punt naar bed te gaan toen ze het hoorde. Even later stroomde de straat vol met mensen die riepen: ‘Ils sont là!’ (Ze zijn er!).

De inwoners van Parijs kwamen de volgende dag in een sfeer van gespannen opwinding uit bed. Veel vrouwen hadden niet geslapen en hadden de hele nacht vlaggen genaaid en kleren in patriottische kleuren gemaakt om de bevrijders te begroeten. Een vrouw die een Amerikaanse vlag maakte, had de sterren één voor één uit een oude jurk geknipt.

Vrijdag 25 augustus, de feestdag van de beschermheilige van Frankrijk, Saint-Louis, werd na al die natte dagen, toen de ochtendmist eenmaal was opgetrokken, een prachtige, zonnige dag. De massa stroomde bijeen in het zuidwesten van de stad om De Langlades troepen te verwelkomen. Terwijl het nieuws over de bevrijding van Parijs zich verspreidde, zwermden anderen uit naar de Porte d’Orléans en de Porte d’Italie, waar commandant Putz de colonne van Billotte Parijs in leidde. Deze werd gevolgd door Leclerc, geëscorteerd door spahis in Staghound-pantserwagens. Hij werd begroet door de gaullistische verzetsleider Chaban-Delmas, waarna ze op weg gingen naar het Gare de Montparnasse, dat Leclerc, vanwege de goede communicatielijnen, had aangewezen als zijn commandopost.

De voorste Amerikaanse onderdelen van het 38ste Verkenningseskadron en de 4de Infanteriedivisie reden om 07u30 Parijs binnen vanuit het zuiden. Ze merkten dat de mensen verward en bang voor hen waren. Men wist niet zeker of het Amerikanen of Duitsers waren. Maar toen ze overtuigd waren van hun identiteit, ‘begon de pret’. De burgers hielpen de barricades opruimen om ze door te laten. In minder dan een uur stonden ze voor de Notre-Dame. De Amerikaanse soldaten, aan wie was verteld dat de Parijzenaren honger leden, vonden dat die er gezond uitzagen. ‘mooie Franse meisjes beklommen onze voertuigen en gaven ons bloemen,’ schreef een sergeant eerste klas. `Sommigen van die meisjes hadden een, piekfijn gebit. Ze moeten op één of andere manier toch goed te eten hebben gehad.’

Ze hadden zich langzaam een weg gebaand door menigtes die gilden: ‘Merci! Merci! Sank you, sank you! Vive l’Amérique!’ `Telkens als we moesten stoppen,‘ liet kolonel Luckett van het 12de Infanterieregiment optekenen, ‘staken moeders hun kinderen in de lucht om ze te laten kussen, omhelsden jonge meisjes de grijnzende soldaten en overstelpten hen met kussen, oude mannen salueerden en jonge mannen schudden krachtig iemands hand en gaven de infanteristen een klopje op de rug.’ In tegenstelling tot hun korpscommandant generaal Gerow leek het Luckett en zijn mannen niet te deren dat de 2ème DB de meeste aandacht kreeg. De 4de Infanteriedivisie erkende dat ‘Parijs van de Fransen was’.

Op 26 augustus, terwijl Duitse sluipschutters nog actief waren, volgde een overwinningsparade over de Champs-Élysées. Op 29 augustus volgde nog een overwinningsparade van de Amerikaanse 28e infanteriedivisie. Tegen deze tijd was de stad vrijwel geheel gezuiverd van Duitse strijdkrachten.

De verliezen onder het verzet en de burgerbevolking worden geschat op 1500 personen.