Organization Todt

Om de gigantische bouwprogramma’s van het Derde Rijk te organiseren werd er reeds ruim voor de oorlog een organisatie opgericht naar grotendeels militaire inzichten. De organisatie stond onder leiding van Fritz Todt. De organisatie begon relatief klein met de bouw van Autobahnen (snelwegen) en later de Westwall (Siegfriedlinie). Echter naarmate de oorlog vorderde, werd dit een gigantische staatsonderneming. Tot aan het begin van de oorlog was de Organization Todt (OT) een onderdeel van het Ministerie voor bewapening en munitie. Bij het begin van de oorlog werd zij compleet onafhankelijk van de rijksregering en de partij en de organisatie kreeg verregaande bevoegdheden. De enige aan wie deze organisatie verantwoording moest afleggen, was de Führer zelf. Naast Organization Todt waren er echter ook nog andere bouw- en constructieondernemingen t.b.v. het militaire apparaat zoals de RAD (Reichsarbeitsdienst).

De Werkwijze van Organization Todt

De Organization Todt was een overheidsorgaan dat de uitvoering overliet aan plaatselijke kleine en grote bouwbedrijven, welke onder contract stonden bij Organization Todt. De bedrijven sloten deze contracten niet onder dwang af en verdienden hier zelfs behoorlijk veel geld mee. Door de vele contracten werd een gigantisch staatsbouwbedrijf gevormd, bestaande uit aannemers, architecten, constructeurs, toeleveranciers etc. die allemaal onder contract stonden bij OT. In een later stadium werden aan deze bedrijven onder dwang buitenlandse dwangarbeiders, krijgsgevangenen en gevangenen uit concentratiekampen toegevoegd om de gigantische bouwprojecten af te kunnen krijgen.

De organisatie kende verschillende afdelingen, welke ook verschillende taken en werkgebieden hadden. Voor het bouwen van de Westwall (Siegfriedlinie)waren er de Westwallleitungen opgericht. Toen de Westwall was voltooid en de oorlog uitbrak, werden uit de Westwall-lijnen Frontbouw-lijnen gevormd, welke weer OT-Einsatzkommando’s bevatten. Deze werden toegewezen aan legers en legergroepen met de taak om vlak achter het front wegen, bruggen en spoorlijnen te herstellen. Verder waren er OT-Einsatzgruppen (Operationele groepen) welke specifieke opdrachten kregen, zoals het vervaardigen van een stuk Atlantikwall of U-Bootbunkers.

Iedereen die actief was bij Organization Todt, had zijn eigen taak uit te voeren. Om de taken en bevoegdheden van de arbeiders beter te kunnen onderscheiden, werden er naast de militaire rangen ook nog eens aparte rangen voor OT gemaakt.

De Atlantische muur & Hitler

Om de bouw van de Atlantische muur te kunnen financiëren, was er eind 1942 voor de bouw 650 miljoen Reichsmark per maand nodig. Van augustus 1940 tot mei 1944 werd voor alle kustverdedigingswerken 17.968.000 m³ beton gebruikt, waarvan 4.664.000 m³ voor U-bootbunkers. Deze getallen geven aan hoe belangrijk de U-boten waren voor Duitsland. Met de definitieve Atlantikwall werd pas begonnen toen Duitsland het militaire initiatief verloor. Toen de mislukte landingspoging in Dieppe voorbij was, werd het bouwprogramma versneld op bevel van Hitler. Albert Speer (de zogenaamde architect van het Derde rijk) nam vanaf januari 1943 de Atlantikwall op in zijn bouwprogramma. Vanaf toen liet Adolf Hitler zich maandelijks voorlichten over de vorderingen d.m.v. gedetailleerde rapporten, betonhoeveelheden en vergelijkende cijfers met de Westwall (Siegfriedlinie) en de Franse Maginotlinie.

De Führer zag de Organization Todt als de grootste bouwonderneming aller tijden en was altijd zeer te spreken over het breken van record op record door de hoeveelheden beton die werden verwerkt, de hoeveelheid mensen die eraan werkten en de kracht van de bunkers. Ook de Duitse propaganda reageerde zeer effectief op de bouwwerken van Organization Todt en wist zowel vriend als vijand te imponeren met beelden van onneembare bunkers, gigantische kanonnen en overdekte havens, terwijl dit in praktijk vaak stukken minder indrukwekkend was dan dat het voorgesteld werd.