Een tweede front

De russen hadden sinds de aanval van Duitsland op de Sovjet-Unie in 1941 (Operatie Barbarossa) de druk van Nazi-Duitsland in heel Oost-Europa vrijwel alleen moeten weerstaan. Om de enorme druk op de Sovjet-Unie te verlichten, hadden de Amerikaanse president Franklin Roosevelt en de Britse premier Winston Churchill namens de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk beloofd een 2e front te openen in het westen van Europa. Enigszins waren er wel praktische problemen i.v.m. het tekort aan materiaal. Groot-Brittannië was dus niet voldoende uitgerust om een dergelijke, grootschalige invasie uit te voeren in het jaar 1942 en de V.S. zagen onvoldoende mogelijkheden om op korte termijn genoeg materieel aan te voeren, hoewel men wist dat een tweede front noodzakelijk was.

Om deze problemen te verhelpen, werd tijdens een topconferentie in Washington D.C. (1941) besloten om Operatie Bolero op te starten. Het doel van deze Operatie was om alle noodzakelijke materialen te transporteren voor een massieve aanval op West-Europa. In de Noord-Atlantische Oceaan was zelfs materiaal-transport een levensgevaarlijke handeling geworden.

De U-boot-vloot van Duitsland lag er op de loer en er was een groot gebrek aan vrachtruimte. Aan de andere kant van de wereld moesten de VS ook hun oorlog in de Stille Oceaan uitvechten. Dit had tot gevolg dat een groot deel van het materiaal dat door de Verenigde Staten was geproduceerd, werkeloos in opslag stond. Zonder een nieuw groot strijdtoneel kon het geallieerde productieoverwicht niet of onvoldoende zijn bestemming bereiken.

De Amerikanen en Britten hadden in 1941 hier hun eigen mening over. De Amerikanen, onder leiding van Dwight D. Eisenhower stelden voor een directe aanval op de stranden van Calais en Dieppe (Operatie Roundup) en een kleinere landing in de omgeving van Cherbourg onder de naam Operatie Sledgehammer uit te voeren . Terwijl de Britten een aanval op Noord-Afrika verkozen om Rommel de pas af te snijden, het Vichy-regime onder druk te zetten en vandaar door het zwak verdedigde zuiden van Europa te kunnen oprukken.

Onenigheid over het tweede front

De drie grootmachten waren allesbehalve eensgezind. De Britten vreesden dat de Amerikanen en Russen de moeilijkheden onderschatten om deze amfibische operatie tot een succes te leiden. Admiraal Ramsay schreef in de zomer van 1942:

” De zaak zit op hoog niveau lelijk in de knoop doordat de Amerikanen vlug iets willen doen, zonder te weten wat de mogelijkheden zijn. Daardoor hebben ze geen enkel inzicht en dat is duidelijk gebleken. Toch geloof ik dat ze, na een heleboel heen en weer gepraat, het nu wel in beginnen te zien. ”

De Amerikanen waren helemaal niet van de Britse bedoelingen overtuigd, maar zagen wel in dat de Britten er alles aan wilde doen de vijand te verslaan en hun Empire wensten te behouden. Hun gevoelens werden vertolkt door Generaal Albert C. Wedemeyer, lid van de sectie Operaties:

” De Britten zijn meesters in het onderhandelen en bijzonder kundig in het gebruik van uitdrukkingen die voor tweeërlei uitleg vatbaar zijn. Als het om staatszaken gaat hebben ze gewetens van rubber. Voor Koning en Vaderland de waarheid omzeilen is gerechtvaardigd voor het geweten van deze heren wat ik waarnam was de Britse geslepenheid op zijn best, een kunst, ontwikkeld door de eeuwen van internationale intriges, vleierij en zachte dwang. ”

De Sovjets waren er zich van bewust dat de westerse geallieerden zo lang mogelijk wilde wachten met het openen van een tweede front, zodat het Rode Leger het vuile werk kon opknappen. Ze deinsden niet terug voor het Britse argument dat een amfibische aanval uit zou lopen op een catastrofe. De talloze pogingen van Vjatsjeslav Molotov om de VS en het Verenigd Koninkrijk de noodzaak om een tweede front te openen, te doen inzien hadden enig succes. Mede door de druk van de publieke mening die er heerste in het Verenigd Koninkrijk.

Intussen waren de Russen, die in februari, maart en april zware druk uitoefenden op de Duitsers, de Dnjepr en de Bug overgetrokken, en op 8 april, toen Montgomery midden in zijn stafbesprekingen van de D-Day-plannen zat, opende Tolboechin zijn aanval op de verdedigingswerken van ‘de landengte van Perekop en begon de schitterende herovering van het schiereiland de Krim. Omstreeks die tijd werden de Russen op de hoogte gesteld van de geallieerde plannen en van de ’target date’ van D-Day. Ze zouden hun eigen grote zomeroffensief laten- samenvallen met dat van de westelijke geallieerden. Tegen het midden van mei liep de grote strijd in Italië ook op zijn eind.