Het resultaat van D-day

Het begin van het einde van de Tweede Wereldoorlog, zo wordt deze belangrijke dag in onze geschiedenis vaak bestempeld. Het was voor velen één van de langste, moeilijkste en belangrijkste dagen die deze oorlog gekend heeft. Het lot van Europa werd bepaald door het resultaat van D-day.

Vaste voet aan wal

Op D-day zelf waren de geallieerden erin geslaagd om binnen de 24 uur vaste voet aan land te hebben. Dit was van groot belang aangezien men pas vanaf dan via dit bruggenhoofd de opmars tegen Nazi-Duitsland kon beginnen. Ondanks het vastleggen van dat bruggenhoofd ging deze opmars, de slag om Normandië, zelf minder vlot dan initieel gepland was.

Zo hadden de Britten als doel om de Hoofdstad Caen 24u na de landing te bereiken terwijl, in werkelijkheid, deze stad pas veroverd werd op 18 juli. De Canadezen waren op D-day wel al een flink stuk opgeschoten aangezien zij minder weerstand ondervonden maar ook zij werden na enige tijd tot halt gebracht door Duitse Panzer-eenheden.

De Amerikanen hadden het op Omaha beach enorm lastig gekregen waardoor ze er bijna niet in geslaagd waren om hier een bruggenhoofd vast te leggen. De Duitse eenheden waren hier veel beter uitgerust en hadden meer ervaring waardoor de Amerikanen hier in moeilijkheden kwamen.

Ook bij de luchtlandingstroepen heeft het enige tijd geduurd om zaken op punt te stellen aangezien vele parachutisten verkeerd gedropt werden in de nacht van 5 op 6 juni. Bij sommigen duurde het zelfs weken vooraleer ze hun oorspronkelijke eenheid terug konden vinden.

Het resultaat van D-day: een tweede front

Het hoofddoel van D-day was een tweede front te openen in het door Duitse bezette West-Europa. Hierdoor waren de Duitsers verplicht hun troepen uit het Oosten, die inmiddels al een lange strijd tegen de Sovjet Unie leverden, gedeeltelijk af te staan om west-Europa te verdedigen tegen de geallieerden die uiteindelijk in Normandië zouden landen.

Zelfs al in de maanden voor D-day slaagden de geallieerden erin om die troepenverdeling van de Duitsers te realiseren door middel van verschillende afleidingsplannen. Hierdoor ontstond er verwarring bij de Duitse bevelhebbers over waar de landingen juist zouden gaan plaatsvinden. Door deze onzekerheid, werden ze verplicht hun troepen over een zo groot mogelijke oppervlakte, met name van Noorwegen t.e.m. Zuid-Frankrijk, te verspreiden (de Atlantische muur).

Het resultaat van D-day en dus de dreiging van een tweede front was dat de Sovjet Unie makkelijker progressie kon maken tegen de duitsers in het Oosten en uiteindelijk de opmars naar Berlijn kon beginnen.

Maar de opmars van die Sovjet Unie had ook een keerzijde. Mochten de geallieerden in het Westen geen actie hebben ondernomen en ervoor kiezen geen bloed te verspillen, dan zou het lot van Europa grotendeels overgelaten worden aan de Sovjet Unie dat mogelijks na de oorlog een probleem zou kunnen vormen.

De reactie van het Duitse opperbevel

Pas laat in de middag begon het Duitse opperbevel van de verrassing te bekomen. Het gebrek aan luchtverkenning, de uitschakeling van radarstations en de ontwrichting van communicatielijnen waren de oorzaak geweest van de trage reactie van de Duitsers. De binnenkomende rapporten konden niet snel geverifieerd worden en de coördinatie van de informatie was slecht. Door die onzekerheid bleven de grootscheepse tegenaanvallen uit, waarmee de Amerikanen en Britten misschien in zee teruggedreven hadden kunnen worden. Trouwens, voor zulke tegenaanvallen ontbraken ook de middelen. Het Eerste Pantserlegerkorps lag ten westen van de Seine, wachtend op wat de Fürher zou bevelen.

Veldmaarschalk Rommel had gelijk gekregen met wat hij zei over de eerste 24 uur: ze zouden beslissend zijn. Hij had herhaalde pogingen gedaan, bij het Duitse opperbevel, de Twaalfde SS-Pantserdivisie en de Panzerlehr-divisie te verplaatsen naar een linie die van St.-Lô naar Carentan liep. Als die pantserstrijdkrachten daar waren geweest, zouden ze het Omaha-bruggenhoofd hebben kunnen vernietigen; als Rommel op de kritieke dag zelf aanwezig geweest was, zou hij misschien de kans gehad hebben om Hitler uit zijn slaap te wekken en de situatie te redden. Het was echter al te laat, toen Hitler zijn namiddagbespreking hield en de Twaalfde SS-Pantserdivisie vrijgaf.

Alles wat ondernomen had kunnen worden tegen de geallieerde aanvallen uit de lucht en uit zee was door de beschikbare troepen gedaan. Feuchtinger, bevelhebber van de 21ste Pantserdivisie, de enige strijdmacht die voor een tegenaanval beschikbaar was, had snel gereageerd op de Britse luchtlandingen aan de Orne, in overeenstemming met de orders die hij gekregen had. Maar er volgde vrijwel onmiddellijk een lange periode van onzekerheid, die gedeeltelijk aan verbroken verbindingen te wijten was. Toen de divisie eindelijk onder commando van het 84ste Legerkorps werd geplaatst, oordeelde generaal Marcks, de legerkorpscommandant, zeer terecht, dat de Britse 3de Divisie de grootste bedreiging vormde en dat Caen onmiddellijk sterk verdedigd moest worden. Maar er was teveel tijd verloren gegaan en hij zou misschien verstandiger gedaan hebben, als hij de divisie had ingezet tegen het bruggenhoofd van de luchtlandingstroepen. Als hij dat gedaan had, zou de grote, met zweefvliegtuigen aangevoerde strijdmacht een warme ontvangst te beurt gevallen zijn.

Het resultaat van D-day?

Het resultaat van D-day werd dus bepaald door talloze gebeurtenissen en beslissingen die bij de planning en tijdens de dag zelf plaats vonden. Mochten de Westelijke geallieerden er niet in geslaagd zijn vaste voet aan wal te zetten en uiteindelijk een tweede front te openen in West-Europa dan zou de wereld er vandaag de dag waarschijnlijk anders uitzien. Had Nazi-Duitsland de oorlog dan eventueel kunnen winnen? Meer dan waarschijnlijk niet maar in de plaats daarvan had het wel compromissen kunnen sluiten met de westelijke machten en de Sovjet Unie.